ހިތް - ހަށިގަނޑުގެ އެންމެ ނާޒުކު ގުނަވަން

ހިތަކީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުގެ އެންމެ މުހިއްމު ގުނަވަނެވެ. ހަށިގަނޑުގެ ހުރިހާ ގުނަވަނަކަށް ބޭނުންވާ ލޭ ޕަމްޕުކުރުން ނުވަތަ ދައުރުކުރަކީ ހިތުންނެވެ. ހިތުގެ ރައްކާތެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށް މަސައްކަތްކުރަންޖެހޭ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ އެއީ އިންސާނާގެ ދިރިހުރުމާއި ގުޅިފައިވާކަމެއްކަމުންނެވެ. ވޯލްޑް ހާޓް ފެޑަރޭޝަންގެ ތަފާސްހިސާބުތައް ދައްކާގޮތުން މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް އެންމެ ގިނަ މީހުން މަރުވާ ސަބަބަކީ ހިތާއި ގުޅިފައިވާ އެކި ބަލިތަކެވެ. ރާއްޖެއަށް ބަލާއިރު ހިތުގެ އެކި ބަލިތައް ރާއްޖޭގައިވެސް އިތުރުވަމުންދާކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ.

ދުނިޔޭގައި އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު މަރުވާކަމަށް ރިކޯޑުކުރެވިފައިވަނީ ހިތާއި ގުޅުންހުރި އެކި ބަލިތަކުގައިކަމަށް ވޯލްޑް ހާޓް ފެޑަރޭޝަނުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެގޮތުން އަހަރަކު 20 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ހިތުގެ ބަލިތަކުގައި މަރުވާކަމަށް ރިކޯޑުތަކުން ދައްކައެވެ. ހިތުގެ ބަލިތަކުގެ ތެރޭގައި އެންމެ ޢާއްމު ބައްޔަކީ، ކޮރޮނަރީ އާޓަރީ ޑިސީސްއެވެ. ކޮރޮނަރީ އާޓަރީ ޑިސީސް ނުވަތަ ހިތުން ލޭ ފޮނުވާ ހޮޅިތައް ހަނިވާ ބަލީގެ ސަބަބުން ހިތުގެ މަސްތަކަށް ބޭނުންވާ ލޭ ފޮނުވުމަށް ހުރަސްއަޅައެވެ. މިގޮތުން ލޭ ހޮޅިތައް ހަނިވާ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ ކޮލެސްޓްރޯލްއެވެ. މިނޫނަސް ލޭހޮޅިތައް ހަނިވުމަށް މެދުވެރިވާ ސަބަބުތައް ހުރެއެވެ. މިގޮތަށް ލޭ ފޮނުވުން މަދުވެ ހިތުގެ މަސްތަކަށް ބޭނުންވާ ލޭނުލިބި ނުވަތަ ލޭހޮޅިތައް ހަނިވެ ލޭ ގަނޑުވުމުގެ ސަބަބުން ހާޓް ފެއިލްވުން އަދި ހާޓްއެޓޭކް ޖެހުމަށް މެދުވެރިވެއެވެ.

އެރިތްމިއާޒް ނުވަތަ ހިތުގެ ވިންދު ހުންނަންޖެހޭ ގޮތަށް ނުރުމަކީވެސް ސީރިއަސް ހިތުގެ ބައްޔެކެވެ. ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި އުފެދުމުގައި ނުވަތަ އިތުރު ބައްޔެއް ނެތިވެސް މިބަލި ޖެހިދާނެއެވެ. ޢާއްމުގޮތެއްގައި މިބަލި ޖެހުމަށް މަގުފަހިކުރަނީ ކޮންމެވެސް އެހެން ހިތުގެ ބައްޔަކާއި ގުޅިގެންކަމަށް ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ.

ހިތުގައި މައިގަނޑު 4 ވޭލް ހުރެއެވެ. ހިތުގެ 4 ފަރާތް ނުވަތަ ޗެމްބަރަށް ލޭ ދައުރުކުރަނީ މި 4 ވޭލް މެދުވެރިކޮށެވެ. ހިތުގެ ވިންދު ޖަހާ އަޑަކީ ރަނގަޅު ދިމާތަކަށް ލޭ ފޮނުވުމަށްޓަކައި މިވޭލްތައް ހުޅުވިފައި ލެއްޕޭ އަޑެވެ. ވޭލްއަށް ދިމާވާ އައިބެއްގެ ސަބަބުން ލޭ ފޮނުވުމަށް ވޭލްތައް ލެއްޕުމާއި ހުޅުވުގައި މައްސަލަ ޖެހުމުން ލޭ ބްލޮކްވުމާއި، ލީކުވުން ފަދަ ނުރައްކާތެރި ޙާލަތްތައް މެދުވެރިވެއެވެ.

ހިތުގެ މަސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލާއި އައިބުތަކަކީވެސް ހިތުގެ ބޮޑެތި ބަލިތަކެވެ. މިގޮތުން ހިތުގެ މަސްތަކަކީ ހިތަށް ޚާއްސަ ކާޑިއެކް މަސްތަކުން އުފައްދަވާފައިވާ ގުނަވަނެކެވެ. ހިތަށް ޖެހޭ ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ހުންނަންޖެހޭ މިންވަރަށްވުރެ ހިތުގެ މަސްތައް ބޮޑުވުމާއި ބޯވުން ނުވަތަ ހަރުވުން މެދުވެރިވެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން ހިތުގެ މަސްތަކަށް ބޭނުންވާ ލޭ އެކަށީގެންވާގޮތުގައި ނުލިބުމުގެ ސަބަބުން ހިތް ފެއިލްކޮށްލައެވެ. މިއީ ހިތުގެ ވިންދަށް ބަދަލު ގެނުވާ ސަބަބެއްވެސްމެއެވެ.

ހަމައެއާއެކު އެންމެ ޢާއްމުވަމުންދަ އެއް ބާވަތުގެ ހިތުގެ ބައްޔަކީ ކޮންޖެނިޓްލް ހިތުގެ ބައްޔެވެ. އެއީ އުފަންވާއިރު ކުދިންގެ ހިތުގައި ހުންނަ އައިބުކަމެކެވެ. ބައެއް ކުދިން އުފަންވާ ހިސާބުން މައްސަލަތަ މެދުވެރިވާއިރު ބައެއް ކުދިން ވަކި ޢުމުރަކަށްދާ ފަހުން މިފަދަ އައިބުތައް ދެނެގަނެވެއެވެ.

ރާއްޖޭގެ ހިތުބަލީގެ ޙާލަތަށް ބަލާއިރު، ގައިންގަޔަށް ނަރާ ބަލިތަކުގެ ހިރާސްތައް ދެނަގުމަށް 2020 އިން 2023 އަށް ކުރިއަސްގެންދިޔަ ސަރވޭއިން ދައްކާގޮތުގައި ރާއްޖޭގައި 15 އަހަރާއި 65 އަހަރާއި ދެމެދުގެ 4.7 އިންސައްތަ މީހުންނަކީ ހިތުގެ ބަލިއ، ސްޓްރޯކް އަދި އެންޖީނާ ފަދަ ބަލިތައް ޖެހިފައިވާ މީހުންނެވެ. މީގެތެރެއިން 27.7 އިންސައްތަ މީހުން ހިތުގެ އެކި ބަލިތަކަށް ފަރުވާ ހޯދަމުންދާ މީހުންނެވެ. މިސަރވޭއިން ހިތުގެ ބަލި ޖެހުމަށް މަގުފަހިކުރާ އެތައް އާދައެއް ހުރިކަންވެސް ވަނީ ފާހަގަވެފައެވެ.

ހިތުގެ ގިނަ މައްސަލަތަކުގެ އަސްލު ގުޅިފައިވަނީ ދިރިއުޅުމުގެ އާދަކާދައަށެވެ. ކެއިންބުއިމުގައި ރަނގަޅު އާދަތައް ނެތުމާއި ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރުމާއި ވޭޕްކުރުމާއި، ކަސްރަތުކޮށް ހެލިފެލިވުމާއި ދުރުމީހުންނަށް ހިތުގެ ބަލި ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑެވެ. މީގެއިތުރުން ޢާއިލާތެރޭގައި ވާރުތަވުމުގެ ފުރުސަތުވެސް އޮވެއެވެ.