ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައާ ގުޅޭ މައްސަލައިގައި ރަޝިޔާއާއި އެމެރިކާއިން އަރައިރުންވާން ފަށައިފިއެވެ. މި މައްސަލައިގައިި ދެ ފަރާތުން އަރައިރުންވާން ފަށާފައި މި ވަނީ، ސޫރިޔާގެ ހުޅަނގުއުތުރުގައި އޮތް ޙަލަބް ޕުރޮވިންސަށް ހަޔިއަތު ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމް (އެޗްޓީއެސް)ގެ ހަނގުރާމަވެރިން އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހާލަތާ ގުޅޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރުމަށް އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގައި ބޭއްވި ޖަލްސާއެއްގައި އެމެރިކާއާއި ރަޝިޔާއިން ވަނީ، ނިރުބަވެރިންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ކަމުގެ ތުހުމަތު އަނެއް ޤައުމުގެ ކޮނޑުގައި އަޅުވާފައެވެ.
އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ޙަލަބު ޕުރޮވިންސަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައި ވަނީ ހުސްވި ހަފުތާގައެވެ. އެ ސަރަހައްދަށް އެޗްޓީއެސުން ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައި ވަނީ ނޮވެންބަރު 27ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އަދި، އެ ރަށުގައި ތިބި ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ސިފައިންނާއި ރައީސް ބައްޝާރް އަލް-އަސަދަށް ވާގިވެރިވާ ހަނގުރާމަވެރިން ފަހަތަށް ޖެއްސުމަށް ފަހު، އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ވަނީ އެ ޕުރޮވިންސުގެ ބޮޑު ސަރަޙައްދަކަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ވެރިރަށް ޙަލަބް ސިޓީއާއި މައި ވައިގެ ބަނދަރު ވެސް ހިމެނެއެވެ.
މިއީ، 2020ވަނަ އަހަރުގެ މާރިޗު މަހު، ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ދަށުން ބަދަލު ކުރަމުން ދިޔަ ޙަމަލާތައް މެދުކަނޑައިލުމަށް ފަހު ދީފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އަދި ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެވެ. ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން މެދުކަނޑައިލާފައި ވަނީ އަސަދުގެ ސަރުކާރަށް ވާގިވެރިވަމުންދާ ރަޝިޔާއާއި، ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާޢަތްތަކަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ތުރުކީވިލާތާ ދެމެދު ވެވުނު އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ. ނަމަވެސް، އެޗްޓީއެސަކީ ތުރުކީވިލާތުން ވާގިވެރިވާ ޖަމާޢަތެއް ނޫނެވެ. ތުރުކީވިލާތުގެ އިތުރުން އެމެރިކާއިން ވެސް ވަނީ އެޗްޓީއެސަކީ ނިރުބަވެރި ގުރޫޕެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައެވެ.
އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން އެމެރިކާއިން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ސަފީރުގެ ނައިބު ރޮބަރޓް ވުޑް ވަނީ ސޫރިޔާގައި ހިނގަމުންދާ ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން ހުއްޓުވުމަށް ގޮވައިލައްވާފައެވެ. އަދި، ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކޮށްދިނުމަށް ގޮވައިލައްވާފައެވެ. ޙަލަބަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ އެޗްޓީއެސާ މެދު ވެސް އޭނާ ވަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރައްވާފައެވެ.
"އެޗްޓީއެސަކީ އެމެރިކާއާއި އދން ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައި އޮތުމަކީ، އަސަދުގެ ސަރުކާރާއި [އެ ސަރުކާރަށް] ވާގިވެރިވާ ރަޝިޔާއިން ހިންގަމުންދާ ޖަރީމާތައް ބަލައިގަނެވޭނެ ސަބަބެއް ނޫން،" ވުޑް ވިދާޅުވިއެވެ. ސޫރިޔާއާއި ރަޝިޔާގެ ފައުޖުތަކުން ގުޅިގެން އެ ޤައުމުގެ ޢާންމު ރައްޔިތުންނާ ދެކޮޅަށް ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެއް ދެމުންދާ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ތުހުމަތު ކުރެއްވިއެވެ.
ވުޑްގެ ވާހަކަފުޅާ ގުޅިގެން ރަޝިޔާއިން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ސަފީރު ވަސީލީ ނިބެންޒިޔާ ވަނީ އޭނާއަށް ފާޑުވިދާޅުވެފައެވެ. "ސޫރިޔާގެ ސުލްޙަވެރި ރަށެއްގައި ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ސުލްޙަވެރި ޢާންމުންނާ ދެކޮޅަށް ނިރުބަވެރިން ދީފައިވާ ޙަމަލާތައް ކުށްވެރިކުރުމުގެ ހިތްވަރު ކަލޭގެ [ވުޑްގެ] ކިބައިގައި ނެތް،" ވުޑަށް އަމާޒު ކުރައްވައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން ނިބެންޒިޔާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"ހެޔޮ ނިޔަތެއްގައި ބައިނަލްއަޤުވާމީ މައިދާނުގައި ނިރުބަވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ހެޔޮ ނިޔަތެއް ވޮޝިންގޓަނުގެ ކިބައިގައި ނެތްކަމީ ވަހުމެއް ނޫން. މި ކާރިސާގައި ވޮޝިންގޓަނާ ދެކޮޅު ފަޅީގައި [ރަޝިޔާއިން] އޮތްކަމީ އަޅުގަނޑަށް ހިތްހަމަޖެހުން ލިބޭ ކަމެއް،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
މި ތުހުމަތުތަކާ ގުޅިގެން ވުޑް ވެސް ވަނީ ނިބެންޒިޔާއަށް ރައްދު ދެއްވާފައެވެ. އަދި، ނިރުބަވެރި ދައުލަތްތައް ދިފާޢު ކުރަން ރަޝިޔާއިން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ކަމުގައި އޭނާ ތުހުމަތު ކުރެއްވިއެވެ. "ނިރުބަވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް އެމެރިކާއިން ހަނގުރާމަ ކުރަމުންދާތާ އެތަކެއް ދަހަރެއް ފާއިތުވެއްޖެ. ނިރުބަވެރިންނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ކުރުމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ދެމިތިބޭނަން،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
2011ވަނަ އަހަރު ސޫރިޔާގައި ފެށި ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގައި، އަސަދުގެ ސަރުކާރުގެ ދިފާޢުގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ދިޔަ ފައުޖުތަކަށް ރަޝިޔާގެ އިތުރުން އީރާނުން ވެސް ވަނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފައެވެ. ރަޝިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން މިހާރު ވެސް ދަނީ އެ ޤައުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. އަދި، ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ތެރެއިން އިދިކޮޅު ހަނގުރާމަވެރިން އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ ސަރަޙައްދުތައް މިނިވަން ކުރުމުގައި ރަޝިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި އީރާނުން ވާގިވެރިވާ ހަނގުރާމަވެރިން ވަނީ ބައިވެރިވެފައެވެ.
ޙަލަބަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިންގެ އަމާޒުތަކަށް ރަޝިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން މި ވަގުތު ވެސް ދަނީ ވައިގެ ޙަމަލާތައް ދެމުންނެވެ. ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާގެ މަޞްދަރުތަކުން ބުނީ، އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ވެރިވެގަނެފައިވާ ބައެއް ރަށްތަކާއި އަވަށްތައް މިހާރު ވެސް މިނިވަން ކޮށްފައިވާނެ ކަމުގައެވެ.
ޙަލަބަކީ، ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ތެރެއިން ހަނގުރާމަވެރިން އަތްގަދަކުރި ސަރަޙައްދެކެވެ. ނަމަވެސް، އަސަދަށް ވާގިވެރިވަމުން ދިޔަ ރަޝިޔާއާއި އީރާނުގެ އެހީތެރިކަމާ އެކު، ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން 2016ވަނަ އަހަރު ވަނީ އެ ސަރަޙައްދުގައި ތިބި ހަނގުރާމަވެރިން ފަހަތަށް ޖައްސައި، އެ ސަރަޙައްދު މިނިވަން ކޮށްފައެވެ. ރަޝިޔާއިން މިހާރު ވެސް ދަނީ އެޗްޓީއެސުން އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ ބިންތައް މިނިވަން ކުރަން އަސަދުގެ ސަރުކާރާއި އަސްކަރިއްޔާއިން ބޭނުންވާ ހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭން މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.