ދިވެހިރާއްޖެއަކީ މާކަނޑެއްގައި ދުރުދުރުގައި އެތުރިފައިވާ ރަށްތަކެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވިގެންވާ ޖަޒީރާ ޤައުމެކެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ ދިވެހިންނަކީ އެއް ރަށުން އަނެއް ރަށަށް ދަތުރުފަތުރުކޮށް އުޅުމުގައި ދަތިތަކެއް ތަޙައްމަލު ކުރަމުން އައިބައެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ކޮންމެ ރަށެއްގައި އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ރަނގަޅު ފެންވަރުގައި ލިބެން ނެތުމާ އެކު އެ، ޚިދުމަތްތައް ލިބިގަތުމަށް އެއް ރަށުން އަނެއް ރަށަށް ދަތުރުކުރަން މަޖުބޫރުވެއެވެ. ހުޅަނގު މޫސުމުގެ ކޮޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ވެސް ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތައް ލިބިގަތުމަށާއި އެހެނިހެން ބޭނުންތަކަށް ވެސް ދަތުރުކުރަން ޖެހެއެވެ.
ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ދިވެހިން އެންމެ ބޮޑު ހޭދައެއް ކުރާ އެއް ކަމަކީ ބޭސްފަރުވާއެވެ. ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ފެންވަރު ރަނގަޅު ޞިއްޙީ ޚިދުމަތެއް ހޯދުމަށް ވެރިރަށް މާލެއަށް ދަތުރުކޮށް، ހުރުމާއި ކެއުމަށް ބޮޑު ހޭދައެއް ކުރަން ޖެހެއެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ ޖީބުން އެތަކެއް ފައިސާއެއް ހޭދަވަމުން ދިޔަ އެއް ކަމަކަށް ދަތުރުފަތުރުކުރުން އޮތީ ވެފައެވެ. އަތޮޅު ތެރޭގެ ރަށްރަށަށް ވެސް ލޯންޗުފަހަރު ކުއްޔަށް ހިފައިގެން ދަތުރުކުރަން ޖެހުނީ ގޮތް ހުސްވެގެންނެވެ. މޫސުމަށް ބެލުމެއް ނެތި ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށް، ދޭހާއި އަތްވަކާއި، ވެހޭހާ ވާރެއެއްގައި ޑިންގީ ގަނޑުގައި ވެސް ދަތުރުކުރަން ޖެހެއެވެ.
ދަތުރުފަތުރަކީ އަސާސީ ޚިދުމަތެކެވެ. މި ޚިދުމަތް ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ވޭތުވެދިޔަ ސަރުކާރުތަކުން ވެސް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރިއެވެ. ކުރީގެ ރައީސް މައުމޫން ޢަބްދުލްޤައްޔޫމްގެ ދައުރުގައި ފެރީ ޓާމިނަލްތައް ހުޅުވުނެވެ. ނަމަވެސް، އެ ޓާމިނަލްތަކަށް ދަތުރުކުރާނެ ފެރީ ނިޒާމެއް އުފަންވީ ތަން ފެނިފައެއް ނުވެއެވެ.
2010ވަނަ އަހަރު ރައީސް މުޙައްމަދު ނަޝީދުގެ ދައުރުގައި ޕްރޮވިންސް ފެރީގެ ނިޒާމު ޤާއިމުކުރުމުގެ މަޝްރޫޢު ހިންގުމަށް މަސައްކަތް ފެށްޓެވިއެވެ. އެ މަޝްރޫޢު ހިންގުމަށް ބަޔަކަށް ދެ ރިސޯޓު ވެސް ދޫކޮށްލެވުނެވެ. ނަމަވެސް، އެ ކަންކަން ދިޔައީ "ބޮނޑު ނިގުލަށެވެ." ދިގު މުއްދަތެއްގައި އެ މަޝްރޫޢުގެ ފައިދާ ނުލިބި، އެ ކަން ވެސް ހުއްޓުމަކަށް އައީއެވެ.
ރައީސް ޢަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ދައުރުގައި އަތޮޅު ތެރޭގައި ދަތުރުފަތުރުގެ ނިޒާމެއް ޤާއިމުކުރެއްވުމުގެ ބަދަލުގައި އިސްކަން ދެއްވީ ޒަމާނުންސުރެ އޮތް މާލޭ މީހާ އިއްޒަތްތެރިކޮށް މާލޭ ސަރަހައްދަށް ޚިދުމަތްތައް ޖަމާކުރެއްވުމަށެވެ. އެހެންކަމުން އޭގެ ކުރީގެ ހުރިހާ ރައީސުން ދަތުރުފަތުރުގެ ލިންކުތަކުން ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތައް ގުޅުވައިލުމަށް ކުރެހި ކުރެހުންތައް ރައީސް ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި ފަނޑުވެދިޔައީއެވެ.
ނިމިމިދިޔަ އެއްވެސް ދައުރަކުން ރައްޔިތުންގެ ދަތުރުފަތުރުގެ ތަކުލީފަށް ލުޔެއް ނުލިބުނެވެ. ރައްޔިތުންގެ ޖީބުން ހާހުން ހާހުން ފައިސާ ކަނޑަށް އަޅަމުން ދާންޖެހުނީ އުއްމީދެއް ނެތީމައެވެ.
ކުންފުނިތައް ވަރުގަދަކޮށް، ރައްޔިތު މީހާ ބޭނުންވާ ހިދުމަތަށް
ރާއްޖެ ފަދަ ޤައުމަކަށް ފެރީ ނިޒާމެއް އޮތުން ލާޒިމު ކަމަށް ދެކެވަޑައިގެން "ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމް" ޤާއިމުކުރުމުގެ ވިސްނުން ރައީސް އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އުފަންކުރެއްވިއެވެ. މި ކަމަށް ޓަކައި ރައީސްގެ ނިންމެވުމަކީ ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތައް ވަރުގަދަ ކުރެއްވުމެވެ. ރާއްޖޭގައި ހިންގާ ބޮޑެތި މަޝްރޫޢުތައް ބޭރުގެ ކުންފުނިތަކަށް ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި ރައްޔިތުންގެ ކުންފުނި، މޯލްޑިވްސް ޓްރާންސްޕޯޓް އެންޑް ކޮންޓްރެކްޓިންގ ކޮމްޕެނީ (އެމް.ޓީ.ސީ.ސީ) އަށް ހަވާލުކުރެވުނެވެ.
ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެމް.ޓީ.ސީ.ސީ. އަކީ ފައިދާވާ، ފައިދާ ނެރޭ ކުންފުންޏަކަށް ބަދަލުވެގެން ދިޔައެވެ. އެ ގޮތުން ފަޅުތައް ހިއްކުމާއި، ބަނދަރުތައް ޤާއިމުކުރުމާއި، ތޮށިލުމާއި ފަޅުރަށްތައް ތަރައްޤީ ކުރުމުގެ ބިޔަ މަޝްރޫޢުތައް ސަރުކާރުން ހަވާލުކުރީ އެމް.ޓީ.ސީ.ސީ.އާއެވެ. މިއީ ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކަށް ވެސް ކާމިޔާބު ހޯދިދާނެ ކަން ސާބިތުވެގެންދިޔަ ކަމެކެވެ. އަދި، ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމު ހިންގުމަށް އެ ކުންފުނި ފައްކާވެއްޖެ ކަމަށް ޤަބޫލުފުޅު ކުރައްވާ، އެ މަޝްރޫޢު ވެސް އެމް.ޓީ.ސީ.ސީ.އާ ހަވާލުކުރައްވަން ރައީސް ނިންމެވިއެވެ.
ރާއްޖޭގައި އެންމެ ގިނަ މީހުން ބޮޑު ޚަރަދެއްކޮށް މާލެއަށް ދަތުރުކުރަން ޖެހޭ އެއް ބޭނުމަކީ ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތައް ހޯދުމެވެ. ދިވެހިން ޒަވާންތަކެއް ވަންދެން އުފުލަމުންދިޔަ މި ތަކުލީފުތަކަށް ނިމުމެއް ގެނައުމުގެ ގޮތުން ރައްޖޭގެ ފަސް ސަރަޙައްދެއްގައި ޓަރޝަރީ ފެންވަރުގެ ހޮސްޕިޓަލުތައް ތަރައްޤީ ކުރައްވަން ރައީސް ނިންމެވިއެވެ. އަދި އެ ކަމުގެ އަމަލީ މަސައްކަތްވެސް ފެއްޓެވިއެވެ.
ޞިއްޙީ ޚިދުމަތަކީ އެންމެ އަސާސީ އެއް ޚިދުމަތަށް ވާއިރު، އެ ޚިދުމަތް ހޯދަން ރާއްޖޭގެ އުތުރާއި ދެކުނުން ކަނޑުފަތާފައި މާލެ އަންނަން ނުޖެހޭނެ ކަން ރައީސް ޞާލިޙު ޤަބޫލުފުޅުކުރެއްވިއެވެ. އެ ކަމަށް ހޭދަވާ ފައިސާގެ ހިސާބުތައް ބަޖެޓުގައި ޖެއްސެވިއެވެ. އެހީދޭ ޤައުމުތަކުގެ އެހީ ހޯއްދަވަން ކެބިނެޓުގެ މާލިމީން ޤައުމުތަކަށް ފޮނުއްވައި އެހީތައް ވެސް ހޯއްދެވީއެވެ.
ރާއްޖޭގެ ފަސް ސަރަޙައްދެއްގައި މަތީ ފެންވަރުގެ ހޮސްޕިޓަލުތައް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަޝްރޫޢާ އެކު ރައްޔިތުންގެ ޖީބަށް ބޮޑެތި ލުއިތަކެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމެއް ޤާއިމުކުރެވުމާ އެކު އެ މީހަކު ހުރި ރަށަކާ އެންމެ ގާތުގައިވާ ޓަރޝަރީ ހޮސްޕިޓަލަށް ގޮސް ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަންވީއެވެ. އިރުއޮއްސެންވާއިރަށް އަމިއްލަ ރަށަށް ފެރީގައި ދާންވީއެވެ.
އިޖުތިމާޢީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ދުޅަހެޔޮކަމަށް އިންގިލާބީ ބަދަލެއް
ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމަކީ ބިލާހެއް ނޫނެއެވެ. އެއީ ކުލަވެ ހަޤީޤަތަކަށް ވަމުން އަންނަ މަޝްރޫޢެކެވެ. ހދ. އަތޮޅުގައި ފެރީ ނިޒާމު އިފުތިތާޙު ވެގެންދިޔައީ އުއްމީދީ ބަދަލެއްގެ ފެށުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމަކީ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމުގެ ވަރަށް މުހިންމު ނާރެހެކެވެ. ކުޅުދުއްފުށި ސިޓީގައި ހާލުފޮޅި އަޅައި، އެއަށް މާކެޓެއް ނުލިބި އިން ހައްވަދައިތައަށް ވެސް އުއްމީދެއް ގެނެސްދީފިއެވެ. ރަށަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މެހުމާނުންގެ އަދަދު ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. ރަށްރަށުގެ މަސައްކަތްތެރިންގެ މަސައްކަތް ދެކި، ތަކެތި ގަންނަން އަންނަ މީހުންގެ އަދަދު ވެސް ދަނީ އުފުލެމުންނެވެ. ރަށުގައި ހުރެގެން އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމުގެ ބޭނުން އިންތިހާއެވެ.
މިއީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ އިސްނެންގެވުމަށް އެމް.ޓީ.ސީ.ސީ.އާއި އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީއާއި ޕްލޭނިންގ މިނިސްޓްރީއާއި ޓްރާންސްޕޯޓު މިނިސްޓްރީ ގުޅިގެން ކުރަމުންދާ ބުރަ މަސައްކަތުގެ ފޮނި މީރުކަމެވެ.
ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމަކީ އިޤުތިޞާދީ ދާއިރާއިގެ އިތުރުން އިޖުތިމާޢީ ދާއިރާއިން ވެސް ލިބުނު ކުރިއެރުމެކެވެ. އިހުގައި ދިވެހިން އެއް ރަށުގެ ރައްޔިތުން އަނެއް ރަށަށް ޢީދު ފަދަ މުނާސަބަތުގައި ކުރަމުން ދިޔަ ދަތުރުތައް އަލުން އިޔާދަކުރުމަށް ވެސް ލިބުނު އެހީއެކެވެ. ޢީދު ނަމާދުން ފައިބައިގެން، ޖެހިގެން އޮތް ރަށުގައި ދިރިއުޅޭ ޢާއިލާގެ މެންބަރުންނާ އެކު މެންދުރުގެ ކެއުމަށް އިންސާފުކޮށްލުމަކީ މިހާރު ފަސޭހަވެފައިވާ ކަމެކެވެ. އަދި، ހަފުތާ ބަންދުގައި ކޮފީއެއް ބޯލުމަށް ވެސް ޖެހިގެން އޮތް ރަށަށް ގޮސްލުމަށް ދެން ހުރަހެއް ނޯންނާނެއެވެ. އަތޮޅުތެރެއަށް ހުޅުވާލައިގެން ކުޅިވަރު މުބާރާތްތައް ކައުންސިލްތަކާ ރަށްރަށުގެ ޖަމުޢިއްޔާ އަދި ޖަމާޢަތްތަކުން ހިންގަން ވެސް ފަސޭހަވީއެވެ. އެކުވެރިކަމުގެ އާ ރޫޙެއް އުފެދެމުގެ ކޮޅުމަތި ފެށުނީއެވެ. ޖަޒީރާ ދިރިއުޅުމެއްގެ އަސްލު ކުލަވަރަކީ މިއީއޭ ދެންނެވުން ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ.
ގުޅުންތައް ބަދަހިވެ، ތަކުލީފުތަކަށް ލުޔެއް
އެނގެން އޮތް، ދެބަސްނުވެވޭނެ ޙަޤީޤަތަކީ، ރައީސް ޞާލިޙުގެ އިސްނެންގެވުމުގެ ދަށުން ޤާއިމު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ފެރީ ވިއުގައިގެ ދަށުން މުޅި ޤައުމު ގުޅުވައިލާ ނިމޭއިރު، މި ރާއްޖެއަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނުވާނެ ކަމެވެ. މިއީ، ރައީސް ޞާލިޙުގެ ރާއްޖެ ލާމަރުކަޒު ކުރުމުގެ ސިޔާސަތު އިތުރަށް ފުރިހަމަކޮށްދޭނެ ވިއުގައެކެވެ. އަދި، ދަތުރުފަތުރު ކުރުމުގައި ލުއިފަސޭހަވުމުގެ ސަބަބުން، ރަށްރަށުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން އުފުލަމުންދިޔަ ގިނަ ތަކުލީފުތަކަކަށް ހައްލު ލިބިގެންދާނެއެވެ.
ޞިއްޙީ ފަރުވާ ހޯދަން ފަސޭހަވެ، ތަޢުލީމު އުނގެނުމުގައި ހުރި ބައެއް ހުރަސްތައް ނެތި ގޮސް، ކުދި ފަންތި އާއި މެދުފަންތީގެ ވިޔަފާރިތައް އިތުރަށް ފުޅާ ކުރުމަށް ފުރުޞަތު ހުޅުވިގެން ދާނެއެވެ. މި ފެރީގެ ނިޒާމު ވެގެންދާނީ، ޤައުމުގެ ތަރައްޤީގެ ނާރެހަށެވެ.
ރައީސް ޞާލިޙު ދައްކުވައިދެއްވަނީ ކަނޑަކީ، ޤައުމުގެ ކުރިއެރުމާއި ތަރައްޤީއަށް އޮތް ހުރަހެއް ނޫން ކަމެވެ. ރަށު ބަންދުން ވީއްލި އަމިއްލަ ފައިމައްޗަށް ތެދުވެ ކުރިއަރައިދާނެ މަގު ރައީސް ޞާލިޙު ދެއްކެވީ ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިންނެވެ. ދޭދޭ ގުޅުންތައް ބަދަހިކޮށް، މާއުފާވެރި މުސްތަޤުބަލެއްގެ މަލަމަތި ފެންނަނީ ޤައުމީ ފެރީ ނިޒާމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ހުރިހާ ޝުކުރެއް މި ޚިޔާލާ ފިކުރު އުފަންކުރެއްވި މޭސްތިރިޔާއަށެވެ.