ސޫދާންގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި ރެޕިޑް ސަޕޯޓް ފޯސަސް (އާރް.އެސް.އެފް)ގެ ފައުޖުތަކާ ދެމެދު ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން އެ ޤައުމު ދޫކޮށް އަވައްޓެރި ޤައުމުތަކަށް ހިޖުރަކޮށްފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު މިލިޔަނަކަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރާފައިވާ ކަމުގައި އ.ދއިން ބުނެފިއެވެ. ސޫދާންގައި ހަމަނުޖެހުންތައް ފެށުނީ ވެރިކަން ހިންގާ ގޮތާ މެދު އުފެދުނު ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކަކާ ގުޅިގެން އޭޕްރިލް މަހުގެ 15 ވަނަ ދުވަހު އާރް.އެސް.އެފްގެ ފައުޖުތަކުން ވެރިރަށް ޚަރްތޫމަށް އެރުމުންނެވެ.
އ.ދއިން ބުނީ މި ހަމަނުޖެހުންތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް އަމިއްލަ ވަޒަނާއި ގެދޮރު ދޫކޮށް އަވައްޓެރި ޤައުމުތަކަށް ހިޖުރަކޮށްފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު މިހާރު މިލިޔަނަކަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، ހަމަނުޖެހުންތައް ބޮޑު ސަރަޙައްދުތައް ދޫކޮށް ސޫދާންގެ އެހެން ސަރަޙައްދުތަކަށް ހިޖުރަކުރި މީހުންނަށް ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ކާބޯތަކެތި ފޯރުކޮށްދެވެމުން ނުދާ ކަމަށާއި، އެ މީހުންނަށް ހައިހޫނުކަމާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ކަމުގައެވެ.
ސޫދާންގައި ހަމަނުޖެހުންތައް އެންމެ ބޮޑަށް ހިނގަމުން ދަނީ ވެރިރަށް ޚަރްތޫމްގެ އިތުރުން ދާރްފޫރުގައެވެ. ދެ ފަރާތުގެ ދެމެދުގައި ހިނގަމުންދާ ހަމަލަ ބަދަލުކުރުންތަކުގައި ޚަރްތޫމްގެ ބޮޑު ބައެއް ސުންނާފަތިވެފައިވާ ކަމުގައި ރިޕޯޓުތައް ބުނެއެވެ. އަދި، ސޫދާންގެ ހާލަތު ދާޚިލީ ހަނގުރާމައަކަށް ބަދަލުވެދާނެ ކަމުގެ ބިރު އުފެދިފައިވާ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.
ސޫދާންގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ދެ ކޮޅުގައި ތިބީ އަސްކަރިއްޔާގެ އިސްވެރިޔާ ޖެނެރަލް ޢަބްދުލް ފައްތާޙް އަލް-ބުރުހާނާއި އާރް.އެސް.އެފްގެ އިސްވެރިޔާ ޖެނެރަލް މުޙައްމަދު ހަމްދާން ދަގަލޯއެވެ. ޚަރްތޫމްގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތައް މި ވަގުތު އޮތީ އާރް.އެސް.އެފްގެ އަތްދަށުގައެވެ. އަދި، އަސްކަރިއްޔާއިން ދަނީ ޚަރްތޫމްގެ އުތުރާއި އިރުމަތީގައި އާރް.އެސް.އެފްގެ ފައުޖުތަކުން ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ އަމާޒުތަކަށް ވަރުގަދަ ހަމަލަތަކެއް ދެމުންނެވެ. މި ހަމަލަތަކުގައި އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓާއި އާޓިލަރީ ބަޑި ބޭނުން ކުރަމުންދާ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.
އ.ދގެ އިދާރާތަކުން ބުނީ ހަމަނުޖެހުންތަކާ އެކު ސޫދާނުގެ ދަނޑުވެރިންނަށް ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމަށް ހުރަސް އެޅިފައިވާ ކަމުގައެވެ. އެއާ އެކު ކާބޯތަކެތީގެ ދަތިކަން އިތުރުވަމުންދާއިރު، ގިނަ ސަރަޙައްދުތަކުން ބޭހާއި ޞިއްޙީ ފަރުވާއަށް ބޭނުންކުރާ ސާމާނު ހުސްވަމުންދާ ކަމުގައި ވެސް އ.ދއިން ބުނެއެވެ.
މި ކަމާ ގުޅިގެން ސޫދާން ދޫކޮށް އަވައްޓެރި ޤައުމުތަކަށް ހިޖުރަކޮށްފައިވާ މީހުންގެ ޖުމުލަ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 1,017,449 އަށް އަރާފައެވެ. އަދި ސޫދާންގެ އެތެރޭގައި ރެފިއުޖީންނަށްވެފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 3.4 މިލިޔަނަށް އަރާ ކަމަށް ވެސް އ.ދއިން ބުނެއެވެ. ޚަރްތޫމާއި، ދާރްފޫރުގެ އިތުރުން ކުރްދަފާނުގައި ކަރަންޓާއި ފެނުގެ އިތުރުން މުވާސަލާތީ ޚިދުމަތް ވެސް މެދުކެނޑިފައިވާ ކަމުގައި އ.ދގެ އިދާރާތަކުން ބުނެއެވެ.
"މި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި މަރުވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވޭ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުންގެ ހަށިތައް އަދިވެސް ނުފެނޭ. އެ މީހުންގެ ހަށިތައް ވަޅުލެވިފައެއް ނުވޭ. މިހާރު 4,000 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ފުރާނަ ގެއްލިފައިވާ ކަމަށް އ.ދގެ އަންދާޒާތަކުން ހާމަވޭ،" އ.ދގެ އިންސާނީ ހައްޤުތަކާ ބެހޭ އިދާރާގެ ތަރުޖަމާނު އެލިޒަބަތް ތްރޮސެލް ވިދާޅުވިއެވެ.
އ.ދގެ އާބާދީއާ ބެހޭ ފަންޑުގެ އިސް އޮފިޝަލެއް ކަމުގައިވާ ލައިލާ ބަކުރު ވިދާޅުވީ ސޫދާންގެ އަންހެނުންނާ ދެކޮޅަށް ކުރާ ޖިންސީ ކުށްތަކުގެ ޢަދަދު 50 އިންސައްތަ އިތުރުވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. މީގެ އިތުރުން އެ ޤައުމުގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކަށް ދާދިފަހުން ބޯކޮށް ވާރޭވެހި ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން ފެނުގެ ޒަރީއާއިން ފެތުރޭ ބަލިތައް ޢާންމުވަމުންދާ ކަމުގައި ވެސް އ.ދގެ އިދާރާތަކުން ބުނެއެވެ. ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން 13,500 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ދިރިއުޅޭ ގެތައް ވަނީ ހަލާކުވެފައެވެ.
ސޫދާންގެ ދާޚިލީ ހަމަނުޖެހުންތަކާ ގުޅިގެން އެތަކެއް މިލިޔަން ރައްޔިތުންނެއް ހާލުގައި ޖެހިފައިވާއިރު، އެ މީހުންނަށް އިންސާނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތްތަކަށް ކުރިއަށް އޮތް މަސްތަކުގެ ތެރޭގައި 470 މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ބޭނުންވާނެ ކަމުގައި ވެސް އ.ދއިން ވަނީ ބުނެފައެވެ. އަދި، އެ ފައިސާ ހޯދަން އ.ދއިން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.