މިދިޔަ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 7ވަނަ ދުވަހު ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގައި ވެރިކަންކުރާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން އިސްވެ ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅަށް ދިން ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކުން މުޅި ދުނިޔެ ސިއްސުވާލިއެވެ. ޔަހޫދީންގެ ބަންދު ދުވަހަކާ ދިމާކޮށް ޙަމާސުން ޙަމަލާ ދިނީ މަދު ބަޔަކު ރަހީނުކޮށް އެ މީހުންގެ ބަދަލުގައި ޔަހޫދީންގެ ޖަލުތަކުގައި ބަންދުކޮށްފައިވާ ފަލަސްޠީނުގެ އެތައް ހާސް ބަޔަކު މިނިވަންކުރުމުގެ އުއްމީދުގައެވެ. މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން ޔަހޫދީންގެ އެންމެ ސިފައިންގެ މީހެއްގެ ބަދަލުގައި ފަލަސްޠީނުގެ 1،000 މީހުންވަނީ މިނިވަންކޮށްފައެވެ.
ޔަހޫދީން ޣައްޒާ ވަށައިގެން ބިނާކޮށްފައިވާ ފާރު ފޫއަޅުވާލައި ޔަހޫދީން އިސްތިޢުމާރުކޮށްފައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށް ދިން ޙަމަލާތަކުގައި ޔަހޫދީ ލަޝްކަރުގެ ޣައްޒާ ޑިވިޝަން ބަލިވެ މުޅިން ގޮތް ހުސްވިއެވެ. އަދި އެ ޑިވިޝަންގެ އިސްވެރިން ޙަމާސްގެ އަތްދަށުވެ ބޮޑު ލަދަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނެވެ. އެ ޙަމަލާތަކުގައި 1،400 މީހުން މަރުވިކަމަށް ޔަހޫދީންވަނީ ބުނެފައެވެ. އޭގެ އިތުރުން ޙަމާސުންވަނީ 250 މީހުން ރަހީނުކޮށް ޣައްޒާއަށް ގެންގޮސްފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ބޭރު ޤައުމުތަކަށް ނިޞްބަތްވާ މީހުންވެސް ހިމެނެއެވެ. ރައްދުގައި ޔަހޫދީންގެ ހަރުކަށި ބޮޑުވަޒީރު ބުންޔާމިން ނެތަންޔާހޫ ވިދާޅުވީ ޙަމާސް ނައްތަވާލައްވާނެކަމަށެވެ. އެއާއެކު މީގެ ކުރިން ޔަހޫދީން ދުވަހަކުވެސް ނުދޭވަރުގެ ޙަމަލާތަކެއް ޣައްޒާއަށް ދޭން ފެށިއެވެ. އެމެރިކާއިން ފޯރުކޮށްދިން އެންމެ ޒަމާނީ ހަތިޔާރުތައް ބޭނުންކޮށްގެން ޔަހޫދީން ދެމުންދާ ޙަމަލާތަކުގައި ޣައްޒާގެ އުތުރުގެ ސަރަހައްދުތަކުގެ ޢިމާރާތްތައް ބިމާހަމަވެ އެއް މިލިއަން މީހުންގެ ގެދޮރު ގެއްލި އިތުރު 10،000 މީހުންވަނީ ޝަހީދުވެފައެވެ. އެ އަނިޔާވެރި ޙަމަލާތައް ހުއްޓާލުމަށް މުޅި ދުނިޔޭގައި ބޮޑެތި އެއްވުންތައް ދަނީ ބާއްވަމުންނެވެ.
ޙަމާސް ނައްތާލާނެކަމަށް ޔަހޫދީން އަބަދުވެސް ބުނެއެވެ. އެ ގޮތުން މީގެ ކުރިން ޔަހޫދީންވަނީ ޙަމާސްގެ އެންމެ އިސްވެރިންނާއި އެ ޖަމާޢަތް އުފެއްދުމުގައި އިސްކޮށް އުޅުއްވި ހުރިހާ ބޭފުޅުން ޝަހީދުކޮށްލައިފައެވެ. ނަމަވެސް ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ޙަމާސްގެ މަޤްބޫލުކަން އިތުރުވެ އެ ޖަމާޢަތުގެ ބާރު އިތުރަށް ވަރުގަދަވިއެވެ. ޔަހޫދީންގެ އާރާއި ބާރު ދެއްކުމަށް ޣައްޒާގެ ހުރިހާ ޢިމާރާތްތަކެއް ބިމާ ހަމަކޮށް ޔަހޫދީންނަށް ކާމިޔާބު ލިބިއްޖެކަން ޢާއްމުންނަށް ދެއްކިދާނެއެވެ. އަދި ފަލަސްޠީނުގެ އެތައް ހާސް މީހުންނެއް ޝަހީދުކޮށްލި ނަމަވެސް އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 7ވަނަ ދުވަހުގެ ލައްގަނޑުން ޔަހޫދީންނަށް ސަލާމަތްވެވޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. އޭގެ އިތުރުން ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ޙަމާސަށް އޮތް މަޤްބޫލުކަމުގެ ސަބަބުންނާއި ޙަމާސް އިންތިޒާމުވެފަ އޮންނަ ގޮތުގެ ސަބަބުން އެ ޖަމާއަތް ނައްތާލުމަކީ ފަސޭހަކަމެއް ނޫންކަން ޔަހޫދީންނަށްވެސް ޤަބޫލުކުރެވެއެވެ.
1987ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އުފެއްދި ޙަމާސްގެ ސިޔާސީ ގޮތްޕާއި ހަނގުރާމަވެރި ގޮފި ހިންގަނީ ވަކިންނެވެ. އެ ގޮތުން ޔަހޫދީންނަށް ޙަމަލާ ދޭން އުޅޭކަން ޙަމާސްގެ ސިޔާސީ ގޮތްޕަށް އެ ޖަމާޢަތުގެ އަސްކަރީ ގޮފިން އަންގާފައެއް ނުވެއެވެ. ޙަމާސްގެ ހަނގުރާމަވެރި ގޮފީގައި ޔަހޫދީންނަށް ކުރިމަތިލުމަށް 40،000 މުޖާހިދުންގެ ލަޝްކަރެއް އޮތީ ތައްޔާރަށެވެ. އެ ލަޝްކަރު ޙަރަކާތްތެރިވަނީ ޣައްޒާގައި ޤާއިމުކޮށްފައިވާ އެތައް ކިލޯމީޓަރަކަށް ދެމިގެންވާ ގޮތްނޭނގޭ ބިންގަރާސްތަކުގައެވެ. އޭގެ އިތުރުން ލުބުނާނުގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ ޙިޒްބުﷲ ޖަމާޢަތް އޮތީ ޙަމާސް ނައްތާލަން ޔަހޫދީންނަށް ފުރުޞަތު ދޭކަށް ނޫނެވެ. ޙިޒްބުﷲއަކީ ދުނިޔޭގައި މި ވަގުތު އޮތް އެންމެ ވަރުގަދަ ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާޢަތެވެ. ކުޑަ ޤައުމެއްގެ އަސްކަރިއްޔާއަކަށްވުރެ ޙިޒްބުﷲގެ އަސްކަރީ ޤާބިލުކަން ބޮޑެވެ. އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 8ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޙިޒްބުﷲން ދެމުންދާ ޙަމަލާތަކުން ދިފާޢުވުމަށް ޔަހޫދީ ލަޝްކަރުގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި ސިފައިންވަނީ ލުބުނާނުގެ ސަރަޙައްދީ ރޮނގަށް ޖަމާވެފައެވެ. އަދި ޔަހޫދީ ލަޝްކަރުގެ ބަރު ހަތިޔާރުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައިވަނީ އެ ސަރަޙައްދަށް ފޮނުވައިފައެވެ. އެހެންކަމުން ޔަހޫދީ ލަޝްކަރުގެ ފުރިހަމަ އާރާއި ބާރު ޙަމާސާ ދެކޮޅަށް ބޭނުންކުރެވޭނެ ފުރުޞަތެއް ނެތެވެ. އޭގެ އިތުރުން ސޫރިޔާއާއި ޢިރާޤާއި ޔަމަނުން ދެމުންދާ މިސައިލް ޙަމަލާތަކުންވެސް ޔަހޫދީންވަނީ ދިފާޢުވާން ޖެހިފައެވެ.
1948ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ޔަހޫދީން ޤަބޫލުކުރަނީ އެ މީހުންނަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ގެއްލުމަކުން އެ މީހުންގެ ވަރުގަދަ އަސްކަރިއްޔާ ސަލާމަތްކޮށްދޭނެކަމަށެވެ. އަދި ފަޚްރުވެރިކަމާއެކު އެ މީހުންގެ ދަރިން އަސްކަރިއްޔާއަށް ފޮނުވައެވެ. ނަމަވެސް އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 7ވަނަ ދުވަހުގެ ޙަމަލާއަށްފަހު އަސްކަރިއްޔާއަށް އެ މީހުން އިތުބާރެއް ނުކުރެއެވެ. އެމެރިކާއިން އަހަރަކު 4 ބިލިއަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ޚަރަދުކުރާ އަސްކަރިއްޔާ އޮތީ ޙަމާސް އަތްދަށުވެފައެވެ. އެއްގަމުން ޣައްޒާއަށް އެރުމުން ޙަމާސުން ދަނީ ޔަހޫދީންގެ ޓޭންކަރުތައް ގޮއްވައި ޔަހޫދީ ސިފައިންނާ ދެކޮޅަށް ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް ދެމުންނެވެ. ރައްދުގައި ވައިގެމަގުން ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް ޣައްޒާއަށް ދިން ނަމަވެސް މުސްތަޤްބަލުގައި އަތުވެދާނެ ޙަމަލާއަކުން ޔަހޫދީން ދިފާޢު ކުރުމަށް އެ މީހުންގެ އަސްކަރިއްޔާ ނުކުޅެދިފައިވާ މިންވަރުވަނީ ހާމަވެފައެވެ. އެއީ ޔަހޫދީން ދެކެ ބިރުން ފަސްޖެހިގެން ތިބި ޢަރަބި ލަޝްކަރުތަކަށްވެސް ޙަމާސުން ދިން ފިލާވަޅެކެވެ. ޔަހޫދީ ލަޝްކަރުގެ ޤާބިލުކަމާމެދު ޙަމާސުން ޝައްކެއް ނުއުފައްދައެވެ. ނަމަވެސް ހަނގުރާމައަކުން މޮޅުވަނީ ލަޝްކަރެއްގެ ވަރުގަދަކަމާއި ބިޔަކަމުން ނޫންކަން ޙަމާސުން ޤަބޫލުކުރެއެވެ. އެ ގޮތުން އެ ޖަމާޢަތުން މިސާލެއްގެ ގޮތުގައި ދައްކަނީ އިސްތިޢުމާރީ ބާރުތަކާ ދެކޮޅަށް ވިއެތުނާމާއި އަފްޣާނިސްތާނާއި އަލްޖަޒާއިރުން ދެއްކި ހިތްވަރެވެ.
ހަނގުރާމައިން ނުކުމެދާނެ ކޮންމެ ޙާލަތަކަށް ތައްޔާރުވެގެން ތިބިކަމަށް ބުނާ ޙަމާސުން އިސްވެ ޙަމަލާ ދިނީ މުސްލިމުންގެ ތިންވަނައަށް އެންމެ މުޤައްދަސް މިސްކިތްކަމަށްވާ އަލްއަޤްޞާއަށް ހަރުކަށި ޔަހޫދީން ދެމުންދާ ގެއްލުންތަކުގެ ސަބަބުންކަމަށް އެ ޖަމާޢަތުންވަނީ ބުނެފައެވެ. އެ ގޮތުން އަލްއަޤްޞާއަށް އަތްގަދަކޮށް އެ ސަރަޙައްދަށް ޔަހޫދީން ވައްދައި މިސްކިތުގެ ޙުރުމަތްކަނޑައި މުސްލިމުންގެ އަޅުކަމަށް ހުރަސްއަޅަމުންދާކަމަށް ޙަމާސުންވަނީ ބުނެފައެވެ. އެ ޢަމަލުތައް ނުހުއްޓާނަމަ ހުޅުގަނޑު ފަޅައިގެންދާނެކަމުގެ އިންޒާރު ޙަމާސުންވަނީ މީގެ ކުރިންވެސް ދީފައެވެ. އޭގެ އިތުރުން އެއްގަމުންނާއި ކަނޑުމަގުންނާއި ވައިގެމަގުން ޣައްޒާ ވަށާލައި އެ ސަރަޙައްދު ބަންދުކޮށްފައި ބޭއްވުމާއި ހުޅަނގު އައްސޭރިއާއި ޤުދުސް އިސްތިޢުމާރުކޮށް ޔަހޫދީންގެ ޖަލުތަކުގައި 5،000އަށްވުރެ ގިނަ ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުން ބަންދުކުރުމަކީވެސް ޙަމަލާ ދިނުމަށް ޙަމާސަށް މަޖުބޫރުވި ސަބަބުތަކެވެ.