5.1 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓެއް ހުށަހަޅައިފި

ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް ފޫބެއްދުމަށް ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް 5.1 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓެއް ހުށަހަޅައިފިއެވެ. ސަޕްލިމަންޓްރީ ބަޖެޓު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށައެޅުއްވީ މާލީ ވަޒީރު މޫސާ ޒަމީރެވެ.

ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެ ޖުމްލައަކީ 5،119،508،129(ފަސް ބިލިޔަން އެއް ސަތޭކަ ނަވާރަ މިލިޔަން ފަސްލައްކަ އަށްހާސް އެއް ސަތޭކަ ނަވާވީސް) ރުފިޔާއެވެ. ސަރުކާރުން ހުށައެޅުއްވި 5.1 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެތެރޭގައި ހިމެނެނީ ރިކަރަންޓް ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި 1.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ކެޕިޓަލް ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި 3.5 ބިލިޔަން ރުފިޔާއެވެ.

ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓް ބަޔާން މަޖިލީހަށް ހުށައަޅުއްވަމުން މާލީ ވަޒީރު މޫސާ ޒަމީރު ވިދާޅުވީ މި އަހަރަށް ފާސްކޮށްފައިވާ ބަޖެޓަކީ ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން އެކުލަވާލާފައިވާ ބަޖެޓެއް ކަމަށާއި، ޚަރަދުތައް ކުޑަކޮށް ދެއްކުމަށްޓަކައި މި އަހަރުގެ ޖުލައި މަހުން ފެށިގެން ރިފޯމްތަކެއް އަންނާނެ ކަމަށް ބަލައިގެން ބަޖެޓު އެކުލަވާލިއިރު، އެ ރިފޯމްތައް އެކީގައި ތަންފީޒުކުރެވޭނެ ގޮތަށް އެކުލަވާލާ ފަރުމާ ކުރުމުގެ ޒިންމާ ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން އަދާކޮށްފައިނުވާކަމަށެވެ.

ކުރީ ސަރުކާރާ ޚިލާފަށް، މި ސަރުކާރުން ސަޕްލިމަންޓް ހުށަހަޅާފައިވަނީ މާލިއްޔަތުގެ ގާނޫނުގައި ވާގޮތަށް ކުރިއަށް އޮތް މަސްތަކުގައި ހިނގާނެކަމަށް ލަފާކުރާ ޚަރަދުތައް ކުރިއާލައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް އިއުލާނުކޮށް ހުއްދަ ހޯދުމަށް އެދުމުގެ ތެރެއިންކަމަށް މާލީ ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.

ސަޕްލިމަންޓް ހުށައެޅި މައިގަނޑު ސަބަބުތައް:

- ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުގެ ތަސައްވުރާއި ވިސްނުން މިއަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ފުރިހަމައަށް ހިމަނާފައިނުވުން

- ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ ރިފޯމްތައް ތަންފީޒުކުރަން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތަކުގެ ބޮޑުބައި ކުރަންޖެހުމުން، އަންދާޒާކޮށްފައިވާ މިންވަރަށްވުރެ ވަގުތު ނަގައި، ޚަރަދު އިތުރުވާނެކަމަށް ލަފާކުރުން. ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ ޚަރަދު ކުޑަކުރުމަށް ނިޒާމީގޮތުން ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލުތައް ނަގާ ގަޑީގައިވެސް، ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ ޚިދުމަތްތައް ހުއްޓުމެއްނެތި ފޯރުކޯށްދިނުން

- މެޑިކަލް ކޮންސިއުމަބަލްސްގެ ޚަރަދު އަންދާޒާކޮށްފައިވާ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރުވުން
- އިންޑިރެކްޓް ސަބްސިޑީތަކަށް ކުރާ ހޭދަ އިތުރުވާނެކަމަށް ބެލެވުން

- މިއަހަރު ސްޓުޑަންޓް ލޯން ސްކީމުގެ ދަށުން އިތުރު ދަރިވަރުންނަށް ލޯން ދޫކުރުމަށް

- ޕީއެސްއައިޕީގެ މަޝްރޫޢުތައް ހުއްޓުމެއްނެތި ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް 2 ބިލިއަން ރުފިޔާ މި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގައި ހިމެނޭ. މިއީ ފާއިތުވި އަހަރުގެ ބިލުތަކަށް ފައިސާ ދެއްކުމަށާއި، އަލަށް ފަށާފައިވާ މެގަ މަޝްރުއޫތަކުގެ ދުވެލި އަންދާޒާކުރި މިންވަރަށްވުރެ ބާރަށް ހިނގާފައިވާތީ އެ މަޝްރޫއުތަކަށް ފައިސާ ދެއްކުމަށާއި، އަންޑަ-ވެލިއު ކޮށްގެން ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ މަޝްރޫއުތައް ކުރިއަށްގެންދަން ބޭނުންވާ ޖާގަ ހޯދުމަށް

ބަޖެޓުގައި ހިމެނޭ މައިގަނޑު ދާއިރާތައް:

- ޕީއެސްއައިޕީ އަށް އިތުރު 2.0 ބިލިއަން ރުފިޔާ
- ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ކުންފުނިތަކަށް އިތުރު 441.4 މިލިއަން ރުފިޔާ
- ކޮންޓިންޖެންސީ ބަޖެޓަށް އިތުރު 650 މިލިއަން ރުފިޔާ
- ސްޓޫޑަންޓު ލޯނު ދޫކުރުމަށް 458.4 މިލިއަން ރުފިޔާ
- މެޑިކަލް ކޮންޒިމަބަލްސް އަށް 200 މިލިއަން ރުފިޔާ
- ބޭސްފަރުވާގެ އެހީއަށް 262.6 މިލިއަން ރުފިޔާ
- ސަބްސިޑީއަށް 1.02 ބިލިއަން ރުފިޔާ
- މުސާރައާއި އުޖޫރައަށް 24.4 މިލިއަން ރުފިޔާ

މިއަހަރަށް ފާސްކުރީ ބަޖެޓުގައި ހިމެނޭ މަޝްރޫޢުތަކުގެ ކޮންޓްރެކްޓް އަގުގެ ޖުމްލަ ހިސާބުކުރުމުން 36 ބިލިޔަން ރުފިޔާއަށްވުރެ އިތުރުވެފައިވާކަން ވަނީ ދެނެގަނެވިފައި، މިދިޔަ އަހަރުގެ ގިނަ މަޝްރޫޢުތަކެއް އެވޯޑުކޮށް، އެޑްވާންސް ޕޭމަންޓް ހަދާފައިވާއިރު، ފިސްކަލް ހާލަތަށް ރިއާޔަތްކޮށް ދެމެހެއްޓެނިވި މިންވަރެއްގައި މި ދާއިރާގެ ޚަރަދު ހިފެހެއްޓުމުގެ ވިސްނުން ގެންގުޅެފައި ނުވާކަން ފާހަގަކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.

މާލީ ވުޒާރާއިން ވިދާޅުވީ މި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ހޯދުމަށް ރާވާފައިވަނީ ޕްރޮޖެކްޓް ލޯންތަކުންނާއި ރާއްޖޭގެ ފަރާތްތަކުން ލޯން ހޯދައިގެންނާއި ޓްރެޜަރީ ބިލު ވިއްކައިގެންކަމަށެވެ.

މިގޮތުން މި ސަޕްލިމެންޓަރި ބެޖެޓު ފައިނޭންސްކުރަން ރާވާފައިވަނީ ބޭރުގެ ފަރާތްތަކުން 1 ބިލިޔަން ރުފިޔާ އަދި ރާއްޖޭގެ ފަރާތްތަކުން 3 ބިލިޔަން ރުފިޔާ ހޯދަށްވަނީ ނިންމާފައެވެ.

ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓާއެކު، 2024ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގެ ޖުމްލަ އަދަދަކަށް ވާނީ 55 ބިލިޔަން ރުފިޔާ އިތުރުވެފައެވެ. އަދި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެ އާމްދަނީ ހިމަނައިގެން އާމްދަނީ އާއި ހިލޭ އެހީގެގޮތުގައި ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކުރަނީ 34 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.

އަދި މިއާއެކު ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓުގެ އޯވަރޯލް ޑެފިސިޓަކީ 4 ބިލިޔަން ރުފިޔާއެވެ. އެހެންކަމުން މިއަހަރުގެ ބަޖެތު ޑެފިސިޓް އަދި ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓާއެކު އިތުރު ވެގެންދާނީ 18 ބިލިޔަން ރުފިޔާއެވެ.

މިއީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތުން 16 އިންސައްތައެވެ. މިއާއެކު އަހަރު ނިމޭއިރު ދައުލަތުގެ ދަރަނި ހުންނާނީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތުން 118 އިންސައްތައިގައކަމަށް ސަރުކާރުން ލަފާކުރައްވައެވެ.

މިދިޔަ އަހަރު ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް ފޫބެއްދުމަށް ފާސްކޮށްފައިވަނީ 6.5 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓަރީ ބަޖެޓެކެވެ.