ބައެއް ކުށްތަކުގެ އަދަބުގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ޖަލު ޙުކުމް ގޭބަންދަށް ބަދަލު ކުރުމުގެ ގޮތުން މެލޭޝިޔާ ސަރުކާރުން އައު ޤާނޫނެއް އެކުލަވައިލުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައި ވަނީ, ޖަލަށްލާފައިވާ ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު ނަޖީބު ރައްޒާޤު ޖަލު ބަންދުން މިނިވަން ކުރުމުގެ މަޤުޞަދުގައި ނޫން ކަމަށް މެލޭޝިޔާ ސަރުކާރުން ބުނެފިއެވެ. ކޮރަޕްޝަނާއި މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ދައުވާ ސާބިތުވެ، 12 އަހަރު ދުވަހުގެ ޖަލު ޙުކުމެއް ނަޖީބަށް އިއްވާފައި ވަނީ 2020ވަނަ އަހަރުއެވެ. އަދި, 2022ވަނަ އަހަރު މެލޭޝިޔާގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން ވަނީ އެ ޙުކުމް ދަމަހައްޓާފައެވެ.
މެލޭޝިޔާގެ މުއާޞަލާތާ ބެހޭ ވަޒީރު އަދި ސަރުކާރުގެ ތަރުޖަމާނު ފަހްމީ ފަޒީލް ވިދާޅުވީ, ބައެއް ކުށްތަކަށް އިއްވާ އަދަބު ލުއިކޮށް, ޖަލު ޙުކުމްތައް ގޭބަންދަށް ބަދަލު ކުރަން ހުށަހަޅާފައިވާ ޤާނޫނަކީ ވަކި ފަރުދަކާ ގުޅޭ ޤާނޫނެއް ނޫން ކަމުގައެވެ. ”މިއީ ވަކި ފަރުދަކާ އެއްވެސް ގުޅުމެއް އޮތް ކަމެއް ނޫން. އެހެން ޤައުމުތަކުގައި އަމަލު ކުރަމުންދާ ގޮތަށް, އަޅުގަނޑުމެން ވެސް ކުށްތަކުގެ އަދަބުތައް މުރާޖާކޮށް އިސްލާޙު ކުރަން ޖެހޭ, އަޅުގަނޑުމެން ވެސް ދަތުރު ކުރަމުން މި ދަނީ އެ މިސްރާބަށް،“ އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ފަހްމީ ވިދާޅުވީ, ބައެއް ކުށްތަކަށް އިއްވާ އަދަބު ލުއިކޮށް, ޖަލު ޙުކުމްތައް ގޭބަންދަށް ބަދަލު ކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ޤާނޫނެއް އެކުލަވައިލުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން ދަނީ ކުށްތައް ތަކުރާރު ކުރާ ކުށްވެރިންގެ އަދަދު މަދުކޮށް, ޖަލުތަކުގެ އާބާދީ ކުޑަކުރުމުގެ މަޤުޞަދުގައި ކަމުގައެވެ. އަދި, އެއީ 2025ވަނަ އަހަރުގެ ބެޖެޓާ ގުޅުން ހުރި ޤާނޫނެއް ކަމަށާއި, ޖިނާޢީ އިންސާފުގެ ނިޒާމު އިސްލާޙުކޮށް, މަރުގެ އަދަބު އުވައިލުމަށް ވެސް ސަރުކާރުން ހުށަހަޅާފައިވާނެ ކަން އޭނާ ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ.
މެލޭޝިޔާގެ ސަރުކާރުން ދާދިފަހުން ހަދާފައިވާ ދިރާސާތަކެއްގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުއްވައިލައްވައި ފަހްމީ ވިދާޅުވީ, ކުށްކުރާ މީހުން އަދަބެއްގެ ގޮތުގައި ގޭބަންދު ކުރުމަކީ, ދެވަނަ ފަހަރަށް އެ ކުށެއް ތަކުރާރު ކުރުމަށް ހުރަސް އަޅައިދޭ އަދަބެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކުރެވިފައިވާ ކަމުގައެވެ. މެލޭޝިޔާގައި ޖަލުތައް ފަރުމާ ކޮށްފައި ވަނީ 74,000އެއްހާ ގައިދީން އެއް ފަހަރާ ބަންދު ކުރެވޭ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް, އެ ޤައުމުގެ ޖަލުތަކުގައި މި ވަގުތު 87,000އަށްވުރެ ގިނަ ގައިދީން ޙުކުމް ތަންފީޒު ކުރަމުންދެއެވެ.
ނަޖީބު މައްޗަށް ސާބިތުވެފައި ވަނީ މެލޭޝިޔާގެ ދައުލަތުގެ ފަންޑެއް ކަމުގައިވާ 1-މެލޭޝިޔާ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބަރްހާދް (1އެމްޑީބީ)ގެ ފައިސާގެ ތެރެއިން 10 މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރަށް ޚިޔާނާތްތެރިވުމާއި މަނީ ލޯންޑްރިންގގެ ދައުވާއެވެ. ވެރިކަމުގައި ހުންނެވި އިރު، ނަޖީބު ވަނީ، ކޮރަޕްޝަންގެ ތުހުމަތުތައް ތަހުޤީޤު ކުރުމަށް ހުރަސް އަޅުއްވާފައެވެ. 1އެމްޑީބީ ފަންޑަކީ ނަޖީބުގެ ސަރުކާރުން 2009 ވަނަ އަހަރު އުފައްދާފައިވާ ފަންޑެކެވެ.
އެ މައްސަލައިގެ ތަހުޤީޤަށް ހާމަވެފައިވާ ގޮތުގައި، އެ ފަންޑުން 4.5 ބިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ވަނީ ގެއްލިފައެވެ. އަދި، އޭގެ ތެރެއިން 10 މިލިޔަން ޑޮލަރު ނަޖީބުގެ އަމިއްލަ ބޭންކް އެކައުންޓަށް ޖަމާކޮށްފައިވާ ކަން ވެސް ތަހުޤީޤަށް ވަނީ ހާމަވެފައެވެ. ރިޝްވަތު ހިފުމުގެ ކުށް ސާބިތުވެ, އޭނާގެ އަނބިކަނބަލުން ރޯސްމާ މަންޞޫރަށް ވެސް 10 އަހަރު ދުވަހުގެ ޖަލު ޙުކުމެއް އިއްވާފައިވެއެވެ.
ނަޖީބުގެ ވެރިކަމުގައި 1އެމްޑީބީގެ ފައިސާގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށް ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅިފައި ނުވާ ކަމަށް އެއްބަސްވެ ވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ, އޭނާ ދާދިފަހުން ވަނީ އެ ކަމަށް މަޢާފަށް އެދިވަޑައިގަންނަވާފައެވެ. ނަމަވެސް, ދައުލަތުގެ އެއްވެސް ފައިސާއަކަށް ޚިޔާނާތްތެރިވެފައި ނުވާނެ ކަމުގައި އޭނާ އަދިވެސް ގެންދަވަނީ ތަކުރާރު ކުރައްވަމުންނެވެ. ނަޖީބު މަޢާފަށް އެދިވަޑައިގެންނެވުމުން, އެ ކަން ބަލައިގަންނަވާ ކަމުގައި މެލޭޝިޔާގެ ބޮޑުވަޒީރު އަންވަރު އިބްރާހީމް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ނަޖީބަށް އިއްވާފައިވާ 12 އަހަރުގެ ޖަލު ޙުކުމުގެ ތެރެއިން ހަ އަހަރު, މެލޭޝިޔާގެ ރަސްގެފާނު ވަނީ މަޢާފު ކޮށްދެއްވާފައެވެ.