އީރާނުގެ އިރުދެކުނު ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ކައިރީގައި ދިން ޙަމަލާތަކެއްގައި ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ބަލަހައްޓާ ފައުޖުގެ 10 ސިފައިން މަރައިލައިފިއެވެ. އީރާނުގެ ދާޚިލީ ވުޒާރާގެ މަޞްދަރުތަކާ ޙަވާލާދީ އެ ޤައުމުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިޔާއިން ބުނީ, އެ ޙަމަލާތަކުގެ ފަހަތުގައި ވަނީ ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތެއް ކަމުގައެވެ.
އީރާނުގެ ސިފައިންނަށް ޙަމަލާ ދީފައި ވަނީ އަފްޣާނިސްތާނާއި ޕާކިސްތާން ގުޅޭ ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ކައިރީގައި ފޯރިމަރަމުން ދަނިކޮށެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގައި ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތްތަކުން ހަރަކާތްތެރިވަމުންދެއެވެ. އެއީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަގުފާރި ކުރާ ގުރޫޕުތަކުން ވެސް ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ ސަރަޙައްދެކެވެ. ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތްތަކާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަގުފާރި ކުރާ ގުރޫޕުތަކާ އީރާނުގެ ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ބަލަހައްޓާ ސިފައިންނާ ދެމެދު މީގެ ކުރިން ވެސް ކުރިމަތިލުންތައް ހިނގާފައިވެއެވެ.
އީރާނުގެ ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ބަލަހައްޓާ ފައުޖުގެ ސިފައިންގެ ބަޔަކު މަރައިލާފައި ވަނީ, ޒަޔަނިސްޓު ޔަހޫދީ ފައުޖުން އީރާނުގެ ރަށްތަކަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއް ދީފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. އޮކްޓޫބަރު 26ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދިން ވައިގެ ޙަމަލާތަކުގައި އީރާނުގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ހަތަރު ސިފައިން ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ކަން އެ ޤައުމުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިޔާއިން ހާމަކުރިއެވެ. އަދި, އަސްކަރިއްޔާގެ ރާޑަރު ނިޒާމަކަށް ގެއްލުންވެފައިވެއެވެ.
އެ ޙަމަލާތަކާ ގުޅިގެން އީރާނުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ޢައްބާސް ޢަރާޤިޖީ ވިދާޅުވީ, އީރާނުގެ ސިޔާދަތީ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤުލާލު ދިފާޢު ކުރުމުގެ ޙައްޤު, އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރާނެ ކަމުގައެވެ. މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ވަނީ, އެއީ ޔަހޫދީންނަށް ޢަރާޤިޖީ ދެއްވި އިންޒާރެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކޮށްފައެވެ.
”އަޅުގަނޑުމެންގެ [އީރާނުގެ] ޙިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށް ހުރިހާ ފިޔަވަޅެއް އަޅަން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަން ސާބިތުކޮށްދީފައިވާނެ ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރަން،“ އީރާނުގެ ރޫހީ ވެރިޔާ އާޔަތުالله ޢަލީ އަލް-ޚާމަންޢީގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓަށް ދެއްވި ބަސްދީގަތުމެއްގައި ޢަރާޤިޖީ ވިދާޅުވިއެވެ. ބޭރުގެ ޙަމަލާތަކުން ދިފާޢުވުމުގެ ޙައްޤުގެ ބޭނުން އީރާނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފާނެ ކަމުގައި އެ ޤައުމުގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ވެސް ބުނެފައިވެއެވެ.
ޔަހޫދީ ފައުޖުން އީރާނަށް ޙަމަލާދީފައި ވަނީ އޮކްޓޫބަރު 1ވަނަ ދުވަހު އީރާނުން ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަސްކަރީ އަމާޒުތަކަށް ދިން ޙަމަލާތަކުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ކަމުގައި ޔަހޫދީން ބުންޏެވެ. އީރާނުން ބުނީ ތަހްރާންގެ އިތުރުން ޚޫޒިސްތާނާއި އީލާމަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދީފައިވާ ގިނަ ޙަމަލާތައް, އެ ޤައުމުގެ ވައިގެ ދިފާޢީ ނިޒާމު ބޭނުން ކޮށްގެން ދިފާޢު ކޮށްފައިވާނެ ކަމުގައެވެ. އަދި, ޔަހޫދީންގެ ޙަމަލާތަކުގައި ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ނުލިބޭ ކަމުގައެވެ.
ޔަހޫދީންނާއި އީރާނާ ދެމެދު މަސްރަޙު ހޫނުވެފައި ވަނީ, ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން ޝަހީދުކޮށް ނެތިކޮށްލަން މީގެ އަހަރެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ފެށި ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނާ ގުޅިގެންނެވެ. އަދި, ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ލުބްނާންގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކާ ގުޅިގެންނެވެ.
އޮކްޓޫބަރު 1ވަނަ ދުވަހު އީރާނުން ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަމާޒުތަކަށް ޙަމަލާ ދީފައި ވަނީ, ޖުލައި 31ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ތަހްރާނަށް ދިން ނިރުބަވެރި ޙަމަލާއެއްގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އީރާނުގެ ބާރުގަދަ އިސްލާމީ އިންޤިލާބީ ލަޝްކަރު (އައިއާރްޖީސީ)ން ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަމާޒުތަކަށް ޙަމަލާ ދިނުމަށް 180އެއްހާ ބެލިސްޓިކް މިސައިލް ބޭނުން ކުރިއެވެ. އެ ޙަމަލާތަކުގައި އެކަކު މަރައިލައި, ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ދިން ނަމަވެސް, އެ ގެއްލުންތަކުގެ ތަފުސީލު ހާމަކުރަން ޔަހޫދީން ވަނީ ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ.
އީރާނުގެ ވައިގެ ސިފައިންގެ އިދާރާއިން ބުނީ, ޔަހޫދީންގެ ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކޮށްފައި ވަނީ ތަހްރާނާއި ޚޫޒިސްތާނާއި އީލާމުގައި ހުންނަ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކަށް ކަމުގައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޙަމަލާތައް ދިފާޢުކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް, އެއް ޙަމަލާގައި އަސްކަރީ ރާޑަރު ނިޒާމަކަށް ގެއްލުންވި ކަމުގައި ވެސް އެ އިދާރާއިން ހާމަކުރިއެވެ.
އެ ޙަމަލާތަކުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ޔަހޫދީންނަށް އިތުރު ޙަމަލާތަކެއް ނުދިނުމަށް ޔަހޫދީންގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރު, އެމެރިކާއިން ވަނީ އީރާނަށް ގޮވައިލާފައެވެ. އެމެރިކާގެ ޤައުމީ ސަލާމަތާ ބެހޭ މަޖިލީހުގެ ތަރުޖަމާނު ޝޯން ސެވެޓް ވިދާޅުވީ, އީރާނަށް ޔަހޫދީން ދީފައިވާ ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކުގައި އެމެރިކާގެ އެއްވެސް ބައިވެރިވުމެއް ނެތް ކަމުގައެވެ. އަދި, އެމެރިކާއިން ބޭނުން ވަނީ, މެދުއިރުމަތީގައި އުފެދިފައިވާ މައްސަލަތަކަށް ޚާރިޖީ ޙައްލުތަކެއް ހޯދުމަށް ކަމުގައެވެ.
އދގައި ހުންނަ އީރާނުގެ މިޝަނުން ބުނީ, އެ ޤައުމަށް ޙަމަލާ ދިނުމަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓުތަކުން ޢިރާޤުގެ ވައިގެ ސަރަޙައްދު ބޭނުން ކޮށްފައިވާ ކަމުގައެވެ. ”ޢިރާޤުގެ ވައިގެ ސަރަޙައްދު އޮތީ [އެމެރިކާގެ] އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިންގެ ބާރުގެ ދަށުގައި, އެ ސަރަޙައްދުގައި ބަސްބުނަނީ އެމެރިކާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން. އެހެންވީމަ, [ޔަހޫދީން ހިންގި] ކުށުގައި އެމެރިކާއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރަން،“ އީރާނުގެ މިޝަނުން ބުންޏެވެ.