ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުން ޝަހީދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ފަށާފައިވާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތައް ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމާ ގުޅޭ އެއްބަސްވުމެއް ކައިރިި މުސްތަޤުބަލެއްގައި އިޢުލާނު ކުރެވޭނެ ކަމުގެ އުންމީދު ބޮޑު ކަން ލުބްނާނުގެ ބޮޑުވަޒީރު ނަޖީބު މީޤާތީ ހާމަކުރައްވައިފިއެވެ. ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ފަށާފައި ވަނީ ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެ ޢުދުވާނުގެ ދަށުން ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ އަދަދު 2,800އަށް އަރައެވެ.
ލުބްނާނާއި އިސްރާއީލާ ދެމެދު ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގެ ތެރޭގައި ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމެއް އިޢުލާނު ކުރެވޭނެ ކަމުގެ އުންމީދު އޮތް ކަމުގައި މީޤާތީ ވިދާޅުވެފައި މި ވަނީ, ދެ ފަރާތުގެ ދެމެދުގައި އެކުލަވައިލާފައިވާ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދެލިކޮޕީއެއް ކަމަށް ބުނާ ލިޔުމެއް ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިޔާއިން ޝާއިޢު ކޮށްފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. 60 ދުވަހުގެ މުއްދަތަކަށް ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން މެދުކަނޑައިލަން އެ އެއްބަސްވުމުގައި ހުށަހަޅާފައިވެއެވެ.
އިސްރާއީލުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިޔާއިން ބުނީ, ލުބްނާން ޢުދުވާން ހުއްޓައިލުމާ ގުޅޭ އެއްބަސްވުން އެކުލަވައިލާފައި ވަނީ ވޮޝިންގޓަނުން ކަމުގައެވެ. މި ކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން މީޤާތީ ވިދާޅުވީ, ނޮވެންބަރު 5ވަނަ ދުވަހު އެމެރިކާގައި ބާއްވާ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ކުރިން ޔަހޫދީންގެ ޖަރީމާތަކަށް ހުއްޓުމަކަށް ގެންނާނެ ކަމަށް ކުރިން ޤަބޫލު ކުރައްވާފައި ނުވާ ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް, އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން މެދުއިރުމައްޗަށް ފޮނުއްވާފައިވާ ޚާއްޞަ މަންދޫބު އަމޮސް ހޮކްޝަތެއިނާ އެކު ބޭއްވެވި މަޝްވަރާތަކަށް ފަހު, އޭނާގެ ވިސްނުން ބަދަލު ކުރައްވާފައިވާ ކަމުގައެވެ. ލުބްނާންގެ ވެރިންނާ މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށް ފަހު, އޮކްޓޫބަރު 31ވަނަ ދުވަހު ހޮކްޝަތެއިން ޒަޔަނިސްޓު ދައުތަލަށް ވަޑައިގަންނަވައި, ޔަހޫދީންގެ ވެރިންނާ ބައްދަލު ކުރައްވާނެއެވެ.
"ހޮކްޝަތެއިން, އަޅުގަނޑާ އެކު ބޭއްވި ބައްދަލުވުމުގައި, މި މަސް ނިމުމުގެ ކުރިން, ނުވަތަ ނޮވެންބަރު 5ގެ ކުރިން އެއްބަސްވުމެއްގައި ސޮއި ކުރެވޭނެ ކަމުގެ ފުރުޞަތު އޮތް ކަމަށް ވިދާޅުވި. އެ ކަމަށް ފުރުޞަތު ފަހިކޮށްދޭން އަޅުގަނޑުމެން މި ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުން, އަދި ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ޢުދުވާން ހުއްޓައިލާނެ ކަން އިޢުލާނު ކުރާނެ ކަމުގެ އުންމީދު ބޮޑު،" މީޤާތީ ވިދާޅުވިއެވެ.
އިސްރާއީލުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިޔާއިން ޝާއިޢު ކޮށްފައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ ދެލިކޮޕީގެ ސައްޙަކަން ކަށަވަރު ކޮށްދޭން އެމެރިކާގެ ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު, ވައިޓް ހައުސުން ވަނީ ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ. ފަލަސްޠީނާއި ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރަކީ އެމެރިކާއެވެ. "އެ ފަދަ ބައިވަރު ރިޕޯޓުތަކާއި އެއްބަސްވުންތަކުގެ ދެލިކޮޕީތައް ދަނީ ދައުރުވަމުން. އެއިން, މަޝްވަރާތަކުގެ މި ވަގުތުގެ ހާލަތު ސާފެއް ނުވާނެ،" ވައިޓް ހައުސްގެ ޤައުމީ ސަލާމަތާ ބެހޭ މަޖިލީހުގެ ތަރުޖަމާނު ޝޯން ސަވެޓް ވިދާޅުވިއެވެ.
އިސްރާއީލުގެ ދައުލަތުގެ މީޑިޔާއިން ބުނީ, ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމުގެ ދެލިކޮޕީ ޔަހޫދީންގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫގެ ސަރުކާރަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް, އެ ކަން ކަށަވަރު ކޮށްދޭން އޭނާގެ ސަރުކާރުން ވެސް ވަނީ ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ.
ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން ލުބްނާނަށް ބޮންއަޅަން ފަށާފައި ވަނީ ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުއެވެ. ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުން ގޮސްފައި ވަނީ ވެރިރަށް ބައިރޫތާއި, ދެކުނުގެ ރަށްތަކުގެ އިތުރުން އަލް-ބިޤާޢު ވާދީގެ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. އަދި, އޮކްޓޫބަރު 1ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ބަރުހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ ޓޭންކުފަހަރާ އެކު ލުބްނާންގެ ދެކުނުގެ ރަށްތަކަށް އަރައި ޤަތުލުޢާންމު ފުޅާކޮށްފައެވެ.
ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޖަރީމާތަކެއް ފަށާފައި ވަނީ, ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން ޝަހީދުކޮށް ނެތިކޮށްލަން މީގެ އަހަރެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ފެށި ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނާ ދެކޮޅަށް ލުބްނާނުގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް, ޙިޒްބުاللهން ތެދުވުމާ ގުޅިގެންނެވެ. ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާއި, ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަން ކަމަށް ޖިހާދު ކުރަމުންދާ މުޖާހިދުންނަށް ވާގިވެރިވުމުގެ ގޮތުން ޙިޒްބުاللهން ވަނީ އިސްރާއީލުގެ އުތުރުގެ ރަށްތަކަށް ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައެވެ. ޔަހޫދީން ލުބްނާނަށް ބޮންއަޅަން ފަށާފައި ވަނީ ޙިޒްބުالله ހުއްޓުވުމުގެ ނަމުގައެވެ.
ޔަހޫދީންނާ އެކު ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމެއް އެކުލަވައިލައި, ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން ހުއްޓައިލަން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަން ޙިޒްބުاللهން ވެސް ވަނީ ހާމަކޮށްފައެވެ. މި ކަން ހާމަކުރައްވާފައި ވަނީ, އެ ޖަމާޢަތުގެ ވެރިކަމާ ހަވާލުވެ ވަޑައިގެންނެވި އަލް-ޝައިޚް ނަޢީމް ޤާސިމެވެ. ޙިޒްބުاللهގެ ވެރިޔާގެ މަޤާމަށް އޭނާ ޢައްޔަން ކޮށްފައި ވަނީ, ސެޕްޓެންބަރު 27ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީން ފައުޖުން ދިން ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއްގައި އެ ޖަމާޢަތުގެ ކުރީގެ ވެރިޔާ އަލް-ސައްޔިދް ޙަސަން ނަޞްރުالله ޝަހީދު ކޮށްލުމާ ގުޅިގެންނެވެ.
ޙިޒްބުاللهގެ ވެރިކަމާ ޙަވާލުވެ ވަޑައިގެންނެވުމަށް ފަހު ޓީވީ މެދުވެރިކޮށް ލުބްނާންގެ ރައްޔިތުންނާ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މުޚާޠަބު ކުރައްވައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން ޤާސިމް ވިދާޅުވީ, ވަކި ޝަރުޠުތަކަކާ އެކު ޔަހޫދީންނާ އެކު ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމެއް އެކުލަވައިލުމަށް އެ ޖަމާޢަތް ތައްޔާރަށް އޮތް ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް, ސުލްޙަ ވާން ޔަހޫދީން ބޭނުން ނުވާ ނަމަ, ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅަށް ޖިހާދު ކުރަން ޙިޒްބުاللهން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަން ވެސް އޭނާ ހާމަކުރެއްވިއެވެ.
ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ޢާންމުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 2,822އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިން ހިމެނޭ ކަމުގައި ލުބްނާނުގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ބުންޏެވެ. އަދި, ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 11,628އަށް އަރައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގައި ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 1.2 މިލިޔަނަށް އުފުލިފައިވާއިރު, އދން ބުނީ އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު މި ވަގުތު ދިރިއުޅެމުން ދަނީ މަގުތަކުގެ މަތީގައި ކަމުގައެވެ.