ލުބްނާންގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް، ޙިޒްބުاللهން 340އަށްވުރެ ގިނަ ރޮކެޓާއި ޑްރޯން ބޭނުން ކޮށްގެން ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ބޮޑެތި ރަށްތަކަށް ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެއް ދީފިއެވެ. މިއީ، ލުބްނާންގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ދީފައިވާ ޙަމަލާތަކެކެވެ. ޙިޒްބުاللهގެ ޙަމަލާތަކުގައި ޔަހޫދީންގެ 11 މީހުން ޒަޚަމުވެ، ގެދޮރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުނެވެ.
ލުބްނާންގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް، ޙިޒްބުاللهއާއި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިންނާ ދެމެދު ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރަން ފަށާފައި ވަނީ މީގެ 13 މަސް ކުރިން ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީން ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ފެށުމާ ގުޅިގެންނެވެ. ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ރަށްތަކާއި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކަށް ޙިޒްބުاللهން ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައި ވަނީ ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނާއި، އެ ޤައުމުގެ މިނިވަން ކަމަށް ޖިހާދު ކުރާ މުޖާހިދުންނަށް ވާގިވެރިވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެ ޖަމާޢަތުގެ އަމާޒަކީ ޣައްޒާ ޢުދުވާން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމަށް ޔަހޫދީންނަށް ބާރު އެޅުމެވެ.
ނަމަވެސް، ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދަނީ ލުބްނާންގެ ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކަށް ބޮންއަޅަމުންނެވެ. އެންމެ ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުން ގޮސްފައި ވަނީ ވެރިރަށް ބައިރޫތާއި ދެކުނުގެ ރަށްތަކުގެ އިތުރުން އަލް-ބިޤާޢު ވާދީގެ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. އެއަށްފަހު، އޮކްޓޫބަރު 1ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން، ބަރުހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ ޓޭންކުފަހަރާ އެކު ލުބްނާންގެ ދެކުނުގެ ރަށްތަކަށް އަރައިގަނެ، ޤަތުލުޢާންމު އިތުރަށް ފުޅާކުރިއެވެ.
ޙިޒްބުاللهން 340އެއްހާ ރޮކެޓާއި ޑްރޯން ބޭނުން ކޮށްގެން ދީފައިވާ ގިނަ ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކޮށްފައި ވަނީ އިސްރާއީލުގެ ވެރިރަށް ތެލް އަވީވަށެވެ. އެއީ، އޭގެ ކުރީ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބައިރޫތަށް ދިން ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއްގައި 29 މީހުން ޝަހީދުކޮށްލުމާ ގުޅިގެން އެ ކަމުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ދީފައިވާ ޙަމަލާތަކެކެވެ. ޙިޒްބުاللهން ބުނީ، ތެލް އަވީވު ކައިރީގައި އޮންނަ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ދެ އަސްކަރީ މަރުކަޒަކަށް ޕްރިސިޝަން ގައިޑެޑް މިސައިލް ބޭނުން ކޮށްގެން އިތުރު ޙަމަލާތަކެއް ދީފައިވާނެ ކަމުގައެވެ.
ޔަހޫދީ ފުލުހުން ބުނީ، ޙިޒްބުاللهގެ ޙަމަލާތަކުގައި ޢާންމުންގެ ގެދޮރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުނު ކަމުގައެވެ. އަދި، ބައެއް އިމާރާތްތަކުގައި އަލިފާން ރޯވި ކަމުގައެވެ. ގިނަ ޙަމަލާތަކުގައި ގެއްލުންވެފައި ވަނީ ތެލް އަވީވުގެ ރަށްބޭރުގައި އޮތް ޕޭތަޚް ތިކްވާއަށެވެ. ނަހާރިއްޔާގައި ހުރި ޢާންމުންގެ ގެދޮރަށް ވެސް ޙިޒްބުاللهގެ ޙަމަލާތަކުގައި ގެއްލުންވިއެވެ. ޔަހޫދީ އަސްކަރިއްޔާއިން ބުނީ، ޙިޒްބުاللهގެ ގިނަ ރޮކެޓުތައް ދިފާޢުކޮށް ވައްޓައިލާފައިވާނެ ކަމުގައެވެ.
ޙިޒްބުاللهން ދިން ނުރައްކާތެރި ރޮކެޓު ޙަމަލާތަކުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވެސް ވަނީ ބައިރޫތުގެ ދެކުނުގެ ސަރަޙައްދުތަކަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއް ދީފައެވެ. އަދި، ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ދެ އެޕާޓްމަންޓް އިމާރާތް ސުންނާފަތިކޮށް ބިމާ ހަމަކޮށްލާފައެވެ. ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުނީ، ބައިރޫތުގެ ޟާޙިޔާއަށް އަމާޒުކޮށް 12 ފަހަރު ޙަމަލާ ދީފައިވާނެ ކަމުގައެވެ.
ލުބްނާންގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގެ ދަށުން ދެމުންދާ ޙަމަލާތައް ޔަހޫދީ ފައުޖުން އިތުރު ކުރަމުން މި ދަނީ، ޢުދުވާންތައް ހުއްޓުވުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ކުރަމުންދާ މަޝްވަރާތަކުގައި ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބިފައިވާ ކަން ހާމަކޮށްފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. އެ ކަމުގައި އިސް ދައުރެއް އަދާ ކުރަމުން ދަނީ ޔަހޫދީންގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރު، އެމެރިކާއިންނެވެ. އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަންގެ ޚާއްޞަ މުޝީރު އަމޮސް ހޮކްޝަތެއިން ހުސްވި ހަފުތާގައި ވަނީ ބައިރޫތަށް ވަޑައިގަންނަވާފައެވެ. ޢުދުވާން ހުއްޓުވުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ކުރަމުންދާ މަޝްވަރާތަކުގައި ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބިފައިވާ ކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
މި ވަގުތު މަޝްވަރާ ކުރަމުން ދަނީ އެމެރިކާއިން ހުށަހަޅާފައިވާ ހުށަހެޅުންތަކެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ. އަދި، ލުބްނާންގެ ސަރުކާރާއި ޙިޒްބުاللهން ވަނީ އެމެރިކާގެ ހުށަހެޅުމަށް އިސްލާޙުތަކެއް ހުށަހަޅާފައެވެ. ވިލާތުގެ އިއްތިހާދު (އީޔޫ)ގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތާ ބެހޭ މުޝީރު ޖޮސެފް ބޮރެއި ވިދާޅުވީ، އެމެރިކާއާއި ޙިޒްބުاللهގެ ހުށަހެޅުންތައް ޔަހޫދީންނާ ހިއްސާ ކޮށްފައިވާ ކަމުގައެވެ. "އެމެރިކާގެ ހުށަހެޅުން ބަލައިގަތުމަށް އަޅުގަނޑުމެން އިސްރާއީލުގެ ސަރުކާރަށް އިތުރަށް ބާރުއަޅަން ޖެހޭ، އަދި ޙިޒްބުاللهއަށް ބާރުއެޅުން ދަމަހައްޓަން ޖެހޭ،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އިސްރާއީލުގެ މަޞްދަރުތަކާ ޙަވާލާދީ އެމެރިކާގެ ނޫހެއް ކަމުގައިވާ އެކްސިޔޮސުން ބުނީ، ޔަހޫދީން އެމެރިކާގެ ހުށަހެޅުން ބަލައިގަންނާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމުގައެވެ.
ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ޢާންމުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 3,754އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިން ހިމެނޭ ކަމުގައި ލުބްނާނުގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ބުންޏެވެ. އަދި, ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 15,626އަށް އަރައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގައި ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 1.2 މިލިޔަނަށް އުފުލިފައިވާއިރު, އދން ބުނީ އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު މި ވަގުތު ދިރިއުޅެމުން ދަނީ މަގުތަކުގެ މަތީގައި ކަމުގައެވެ.